Zespół policystycznych jajników (PCOS)
1 grudnia 2020
PRZYCZYNY PCOS
ODŻYWIANIE NA RATUNEK!
Zespół policystycznych/wielotorbielowatych jajników (PCOS) jest najczęstszym zaburzeniem endokrynologicznym i główną przyczyną NIEPŁODNOŚCI kobiet. Zespół ten obejmuje wiele różnych objawów, które wpływają nie tylko na wygląd, ale przede wszystkim na STAN PSYCHICZNY kobiet.
KRYTERIA DIAGNOSTYCZNE PCOS
Na jakiej podstawie lekarz może zdiagnozować PCOS? Od 2003 roku stosuje się tzw. kryteria rotterdamskie. Pacjentka musi spełnić 2 z 3 poniższych:
- rzadko występujące owulacje lub brak owulacji,
- hiperandrogenizm kliniczny lub biochemiczny – nadmierne stężenie męskich hormonów płciowych (androgenów); kliniczny, czyli widoczne zmiany, np. trądzik, hirsutyzm -nadmierne owłosienie w typowo męskich miejscach, np. obszar nad górną wargą, podbródek, klatka piersiowa itp., biochemiczny – nieprawidłowe wyniki badań krwi – nadmiar m.in. testosteronu, androstendionu, dihydrotestosteronu,
- cechy policystycznych jajników w obrazie badania USG.
Kluczowe w diagnostyce PCOS jest wcześniejsze wyeliminowanie innych możliwych przyczyn nadmiaru androgenów, np. choroba Cushinga, wrodzony przerost nadnerczy.
PRZYCZYNY PCOS
Na przekór nazwie jajniki wcale nie muszą być tutaj źródłem dolegliwości. Ba! Spora część kobiet nie ma cyst/torbieli w obrazie USG jajników! To ZABURZENIA HORMONALNO – METABOLICZNE są przyczyną problemów, a jajniki częstą, ale nie jedyną konsekwencją tych zaburzeń. Nie możemy też winić jednego hormonu za powstanie PCOS… Jest to BRAK RÓWNOWAGI RÓŻNYCH HORMONÓW WZGLĘDEM SIEBIE.
Dokładne przyczyny rozwoju tego zespołu zaburzeń nie są do końca poznane. Dużo mówi się o wpływie:
- czynników środowiskowych
- stylu życia
- oraz uwarunkowaniach genetycznych.
Możliwości jest wiele, jednak nie ma żadnych wątpliwości, co do tego, że kluczową rolę odgrywa w tej kwestii nie kto inny jak INSULINA, której pisałam Wam już całkiem sporo. Dlatego, podobnie jak w przypadku insulinooporności, jedną z pierwszych rzeczy, którą musimy unormować, jest gospodarka węglowodanowo-insulinowa. Jeśli tego nie zrobimy, problem będzie się pogłębiał…
Nie wiesz o co chodzi i jak to zrobić? Zachęcam do przeczytania moich poprzednich postów – wszystko wyjaśniłam w przystępny sposób. 🙂
HORMONY W PCOS
Oprócz insuliny, zaburzenia hormonalne obejmują także:
- estrogeny – najczęściej nadmiar,
- hormon luteinizujący – najczęściej za wysoki,
- testosteron – za wysoki,
- prolaktyna – za wysoka,
- progesteron – najczęściej za niski.
CHOROBY POWIĄZANE Z PCOS
W związku z licznymi zaburzeniami hormonalnymi kobiety z PCOS są dużo bardziej narażone na występowanie innych chorób, m.in.:
- insulinooporności,
- Hashimoto i niedoczynności tarczycy,
- leptynooporności,
- nadwagi/otyłości,
- cukrzycy typu II,
- zespołu metabolicznego.
Często obserwuje się również nieprawidłowości w profilu lipidowym(dyslipidemia – nieprawidłowości związane ze stężeniem cholesterolu i frakcji LDL, HDL i trójglicerydów), które nieleczone mogą prowadzić do powikłań sercowo-naczyniowych, takich jak:
- miażdżyca,
- nadciśnienie tętnicze,
- choroba niedokrwienna serca,
- udar mózgu,
- zawał serca [3, 4, 5].
ODŻYWIANIE NA RATUNEK!
Wszystko
to nie brzmi najlepiej, ale mam dobrą wiadomość!
W PCOS i każdej z wyżej wymienionych jednostek chorobowych SPOSÓB ODŻYWIANIA MA OGROMNE ZNACZENIE i może zdziałać cuda!
Niewielkie zmiany stylu życia, takie jak:
- prawidłowe odżywianie (dieta o działaniu przeciwzapalnym i wspierająca płodność),
- uwzględnienie redukcji masy ciała, jeśli jest taka potrzeba (70-80% pacjentek z PCOS ma nadwagę lub otyłość),
- zwiększenie aktywności fizycznej,
- dbałość o dobrej jakości sen i regenerację,
- ograniczenie, a najlepiej wyeliminowanie używek
- oraz nauka właściwej reakcji na stres
są NIEODŁĄCZNYM i NAJBARDZIEJ SKUTECZNYM elementem wspierającym leczenie kobiet z PCOS [6, 7].
Więcej o diecie w PCOS w kolejnych wpisach!
Piśmiennictwo:
2. Aditi P. Chaudhari i wsp.,
Anxiety, depression, and quality of life in women with Polycystic
Ovarian Syndrome, Indian J Psychol Med. 2018 May-Jun; 40(3): 239–246.
3. Gholinezhad M. i wsp.,
Insulin resistance and adverse metabolic profile in overweight/obese and
normal weight of young women with polycystic ovary syndrome, Caspian J
Intern Med. 2018 Summer; 9(3): 260–267.
4. Sanchez-Garrido M.A. i
wsp., Metabolic dysfunction in polycystic ovary syndrome: Pathogenic
role of androgen excess and potential therapeuic strategies, Mol Metab.
2020 May; 35: 100937.
5. Kim J. J. i wsp., Dyslipidemia in women with polycystic ovary syndrome, Obstet Gynecol Sci. 2013 May; 56(3): 137–142.
6. Douglas C. C. i wsp., Role of diet in the treatment of polycystic ovary syndrome, Fertil Steril. 2006 Mar; 85(3): 679–688
7. Kim C. H. i wsp., Effects
of lifestyle modification in polycystic ovary syndrome compared to
metformin only or metformin addition: A systematic review and
meta-analysis, Sci Rep. 2020; 10: 7802.
Nowszy
