Żywność nisko- i wysokoprzetworzona
,,Unikaj spożywania żywności wysokoprzetworzonej.” Co to tak naprawdę znaczy? Zapewne wielu z Was słyszało już to zalecenie z ust dietetyków lub innych specjalistów związanych z żywieniem i jest ono jak najbardziej aktualne. Jednak pojęcie to jest na tyle szerokie, że można mieć wątpliwości i problem z rozróżnieniem, którą żywność zalicza się już do wysokoprzetworzonej, a którą do niskoprzetworzonej. Dlatego dzisiaj postaram się wytłumaczyć Wam o co chodzi i dlaczego powinniśmy jej unikać.
JAK ODRÓŻNIĆ ŻYWNOŚĆ WYSOKO-PRZETWORZONĄ OD NISKOPRZETWORZONEJ?
Żywności wysokoprzetworzonej nie jesteśmy w stanie wytworzyć w domu. Jest ona poddana obróbce przemysłowej i zawiera substancje dodatkowe, takie jak zagęszczacze, stabilizatory, konserwanty, emulgatory, barwniki, spulchniacze, wzmacniacze smaku (np. glutaminian sodu), a także bardzo dużą ilość soli, cukru oraz tłuszczu, w tym izomerów trans kwasów tłuszczowych.
Te ostatnie są bardzo szkodliwe na naszego zdrowia, ponieważ ich nadmiar przyczynia się do rozwoju miażdżycy, chorób układu sercowo-naczyniowego, a także zaburzeń gospodarki lipidowej – mogą zwiększać stężenie cholesterolu całkowitego i frakcji LDL (tej potocznie nazywanej ,,złym cholesterolem”), a obniżać stężenie cholesterolu frakcji HDL (,,dobrego cholesterolu”).
SZKODLIWE IZOMERY TRANS KWASÓW TŁUSZCZOWYCH
Zalecenia Instytutu Żywności i Żywienia (IŻŻ) odnoszą się także do spożycia izomerów trans. Według IŻŻ dzienna ilość tych związków (izomerów trans) w diecie nie powinna przekraczać 1% energii, którą spożywamy każdego dnia. Jak się domyślasz jest to bardzo niewielka ilość. Dla przykładu przy dziennym zapotrzebowaniu wynoszącym 2000 kcal, dopuszczalna ilość izomerów trans kwasów tłuszczowych powinna być mniejsza niż 20 kcal.
ŹRÓDŁA IZOMERÓW TRANS W ŻYWNOŚCI
Żywność wysokoprzetworzona zawiera duże ilości izomerów
trans. Unikaj takich produktów jak:
- przemysłowe wyroby cukiernicze (ciasta, ciastka), cukierki, pączki, drożdżówki, czekolady i inne słodycze przemysłowe,
- herbatniki, krakersy, chipsy, słone paluszki i przekąski,
- twarde margaryny,
- zupki z torebki,
- potrawy smażone na głębokim tłuszczu,
- żywność typu fast food.
Izomery trans występują także naturalnie w żywności w produktach takich jak mleko, śmietana, tłuste sery, masło i mięso pochodzące od zwierząt przeżuwających, czyli np. krów i owiec. Jednak wyjątkowo szkodliwe są izomery trans z produkcji przemysłowej, czyli te wymienione jako pierwsze.
KONSEKWENCJE ZDROWOTNE KONSUMPCJI ŻYWNOŚCI WYSOKOPRZETWORZONEJ
- otyłość,
- cukrzyca typu 2 (nabyta, związana z odżywianiem i stylem życia),
- nowotwory,
- choroby układu sercowo-naczyniowego (głównie miażdżyca, nadciśnienie tętnicze).
Wysokie spożycie żywności przemysłowej stanowi duże obciążenie dla funkcjonowania pracy naszych narządów, takich jak żołądek, wątroba, trzustka czy jelita i może prowadzić do wystąpienia zaburzeń i dolegliwości z nimi związanych.
Mam nadzieję, że ten post i załączona infografika zobrazowały Wam jasno, jaki rodzaj żywności zalicza się do tej wysokoprzetworzonej.
Podstawą codziennej diety powinny być niskoprzetworzone produkty, takie jak:
- warzywa,
- owoce,
- produkty zbożowe (najlepiej jak najmniej oczyszczone, czyli pełnoziarniste),
- ryby,
- mięso,
- jaja,
- zdrowe tłuszcze (oleje roślinne, awokado, orzechy, pestki, nasiona).
Żywność wysokoprzetworzona powinna pojawić się w diecie tylko od czasu do czasu. Dzięki rezygnacji z zakupu żywności wysokoprzetworzonej na rzecz niskoprzetworzonej poprawisz nie tylko stan zdrowia, ale także portfela, ponieważ przemysłowe przetwórstwo żywności niesie za sobą znacznie większe koszty, za które koniec końców płacimy my – konsumenci.. 🙂
